Klasik Tekne Platformu Hakkında

Değerli Klasik Tekne Severler,

Klasik Tekneler Platformu (KTP) 21 Eylül 2019 tarihinde kuruldu.

Kuruluş duyurusu sonrasında klasik teknecilerin katılımıyla düzenlenen ilk toplantıda bir kısmı eski dostlar olan klasik tekne sahipleri ve severlerin  bir araya geldiklerinde paylaştıkları heyecanın nedeni denizlerin güzelleri klasik teknelerin ortak  dünyaları olmasıydı.

KTP aslında bir hayli geç kalmış bir organizasyondur. Bir kısmı dünya amatör denizcilik tarihinde önemli yeri olan ve ne yazık ki bir gelenek oluşturamadan  çeşitli nedenlerle yitip giden ülkemizdeki denizlerin güzelleri klasiklerin, 1980’li yıllar ile değişen dünyanın endüstrileşmiş ürünlerine yenilmesiyle ortadan kaybolma zamanına yakın, son bir nefes ile tekrar canlandırması umudunu doğurmuştur. Ana hedeflerimizden biri neredeyse kaybolmuş ve  her biri bir ustanın atölyesinde  geleneksel yöntemlerle üretilen teknelerin, kayıkların hikayelerini gelecek kuşaklara aktarmaktır.

KTP gerek yapısı gerekse amaç ve faaliyetleri itibariyle yat kulüplerinden farklıdır. Bizim için Karadeniz’in bordası renk cümbüşünü yansıtan takası, İzmir’in zarif kayığı, Egenin tirhandili ile Boğaz’ın tenezzüh teknesi kaybolmakta olan denizcilik kültürümüzün yaşatılması gereken  unsurlarıdır. Bu kapsamda amatör denizcilerin boğaz koylarındaki pırıl pırıl vernikli klasikleri ile bir zamanlar Yalova’dan Haliç’e zerzevat taşıyan mavnalar veya aslı iş teknesi olan tirhandilin önem ve değeri farklı değildir.

KTP yalızca klasik tekne sahiplerinin değil, kendisini bu kültüre ait veya yakın hisseden ya da ilgi duyan herkesin ortak platformudur. Tamamen gönüllülük esasına göre işlediğinden üyelerinin fedakarlığı ile faaliyet göstermektedir ve neredeyse tamamı şahıslara ait olan, sipariş üzerine üretilen, seri halde üretilmeyen, sahiplerinin dostalarıyla birlikte özverileriyle yaşatılan, ülkemizde çok nadir olarak bulunan, geleneksel malzemelerle, klasik çizgilerle, benzersiz ve sınırlı sayıda üretilmiş yelkenli ve motorlu tekneleri kayıt altına almak, korumak, döneminin hatları ve malzemeleriyle günümüzde yapımını teşvik etmek, halka ve özellikle gençlere sevdirmek, bu sayede ülkemizin denizcileşmesine katkıda bulunmak ve deniz kültürünün geliştirilmesini desteklemek amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir.

KTP’nun misyonu denizlerin klasiklerini Geçmişten Geleceğe taşımaktır.

Kurucu Başkan
Kaptan Adil Tuğcu

S/Y Yengeç TırhandiliKoç ÜniversitesiCemreBora VIIGondolaRomolaMaid of HonourLady EdithRosalieAuroraPresentMüzeyyenGöksu DuruAli DayıGülko

 


 

Cem Gür'ün ardından...

2019’da Haliç’de, Rahmi M. Koç Müzesi’nde KÜDENFOR Klasik Tekneler Platformu’nun ilk geniş katılımlı toplantısını Fenerbahçe Vapuru’nun alt salonunda yapıyoruz. Gündem klasik teknelerin tanımlanması, sınıflandırılması, envanterinin çıkartılması, bir kısmı sahiplerinin fedakarlığı ile yaşatılan ancak bir kısmı unutulmuş, bir kısmı miras yoluyla edinilmiş sahiplerinin ilgisizliği veya maddi yetersizliği nedeniyle karada veya suda çürümeye terk edilmiş tekneleri yaşatabilmek için idareden ayni ve nakdi destek alma hakkında.

Neden Klasik Tekneler?

Yaşadığı dönemin dünyasına nam salmış büyük amiralleri, donanmanın kullandığı irili ufaklı gemileri, araştırmacıların bize aktardığı işlevlerini, mürettebat sayılarını, top adetlerini, donanımlarını, kazanılan deniz zaferlerini merak edip araştıran ve okuyanlar bilebilirler.
Peki, çağlar boyunca deniz kenarında yaşayan, balıkçılık ve taşımacılık ile hayatlarını sürdüren toplulukların yerel denizcilik folkloru neden hiçbir araştırmaya konu edilmemiştir?
Çağlar boyunca kullanılan tekneler, zamanın ve gereksinimlerin zorlaması ile değişime uğrayan tekneler, sahil balıkçılığında kullanılanlarla, açık denizde kullanılan farklı tekneler, o insanların yaşam biçimleri, örf ve adetleri neden inceleme konusu yapılmamıştır?
Kulaktan dolma da olsa bir zamanlar Anadolu’nun Karadeniz limanlarından Rusya’nın Odessa limanına tuz götürüp buğday getiren, İmparatorluğun en şaşalı zamanlarında Tuna nehrinde taşımacılık yapan o inanılmaz kol gücüne, rüzgârın insafı ile yürütülen tekneleri neden merak etmeyiz? Osmanlının Tuna İnce Donanması diye bilinen ve genel olarak donanmanın büyük bölümünü oluşturan düz tabanlı yüksek tonajlı tekneleri kaç kişi araştırıp yayımlamıştır?

Tırhandil

Eski Akdeniz teknelerinin halefi olan tırhandil, Yunanistan'da inşa edilen ilk yelken teknesi oldu. Bununla birlikte, kesin kökenlerinde bazı anlaşmazlıklar varı. G.D. KRIEZIS‘e göre 1658 yılında o dönemde korsan yatağı olan Girit’ten esaretten kurtulup Hydra Adasına dönenler ilk tırhandili inşa ettiler. Öte yandan,  I.THEOPHANIDES'e göre, tırhandil, kökenini Adriyatik Denizi'ninde çokça kullanılan bir tür yelkenli tekne olan küçük trabaccoloya borçludur.

Henüz Ege Denizi'ndeki bu tür zanaatların kökeni hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Tırhandile benzeyen gemi tipleri: Sakoleva, Bratsera  ve Perama  ve aynı zamanda diğer gemi inşa geleneklerinin etkilerini yansıtan ya da sergileyen bir dizi diğer kombinasyonlarıdır.

Uzunluğuna göre geniş gövdeli tırhandil (3: 1) baş ve kıç ile bodoslamalarının oluşturduğu formu ile Yunan tekneleri arasında en denizci (seaworthy) olanıdır. Bu nedenle, hâlâ geleneksel tarzda ve şu anda Yunan ve Türk sularında kullanılmakta olan herhangi bir büyüklükteki en eski gemi olması tesadüf değildir. En yaygın olarak küçük ticaret,  küçük ölçekli kıyı taşımacılığı ve balıkçılık için kullanılır.

 


 

Münevver

Göksu Duru

Sakin Seyir Manifestosu

1- Önemli olan tekne değildir. Önemli olan senin teknen ve denizle kurduğun ilişkidir. Boyunun, bedelinin veya donanımının, kürekli bir sandal veya büyük bir yat olmasının da  hiç önemi yok. Önemli olan onu diğer bütün sahip olduğun nesneler gibi görmeyip, sana zevk veren, unutulmaz deneyimler yaşatan, denizi tanıtan ve en önemlisi seni sana tanıtan bir yol arkadaşı olarak gör.